Een woonboerderij omringd door een groot stuk land, een tuinhuisje, schommel, moestuin, veel bloemen en fruitbomen. Stellaluna biedt woonzorg en vooral
een thuis aan ‘Doof plus’: dove en slechthorende jongeren en jongvolwassenen
die daarnaast met andere problematiek te maken hebben. FODOKFORUM had
een hartverwarmend gesprek met dove oprichters Greet en Paul Kool en hun
dove dochter Merel van Zuilen, die Stellaluna nu runt.

Wat is het verhaal achter Stellaluna?

Greet: ‘We zagen een artikel in de krant van Effatha. Er werden gezinsouders gevraagd. We hebben gesolliciteerd en in 1999 hebben we in Middenbeemster een gezinshuis opgezet. Later zijn we verhuisd naar een heel mooie boerderij in De Punt, de huidige locatie. Heel mooi om te zien hoe het veranderd is.’

Merel: ‘Ja, echt bijzonder dat het zo kan. De bewoners hebben inspraak, we overleggen met hen over welke kleur er op de muur komt. Ze gaan mee naar de
woonboulevard om te kijken welke bank het lekkerst zit.’

Greet: ‘De naam Stellaluna komt uit Amerika. We zagen een voorstelling van een dove man en de inhoud was prachtig om te zien.’

Paul: ‘Het gaat over een babyvleermuis. Die komt in een vogelnest. En alles is anders. Het eten is anders: de vogels eten wormen, de vleermuis fruit. Ze slapen anders: de vogels in een nest, de vleermuis hangt op zijn kop. En toch accepteren ze elkaar. De boodschap is: we zijn verschillend maar we kunnen wel vrienden zijn. Dat is het idee voor het gezinshuis: het is er voor jonge kinderen uit verschillende culturen.’

Het belang van toegankelijke communicatie en gelijkwaardigheid

Merel: ‘Stellaluna is kleinschalig in woonzorg. De bewoners komen thuis van dagbesteding, werk of school. We drinken thee met elkaar en vragen: hoe was je dag? Het gaat er heel gewoon en huiselijk aan toe. Ik wil graag dat Stellaluna een plek is waarvan de bewoners kunnen zeggen: daar
wil ik wonen. Daar kan ik zijn wie ik ben.’

Greet: ‘Precies! Stel dat ik jarig ben of Paul, dan praten we niet alleen maar met de begeleiders maar ook met de kinderen. Geven we ze aandacht. Iedereen is gelijk. Ik weet nog hoe het vroeger was bij mij thuis: je zat er maar bij en je was geen onderdeel. Dat wilde ik niet. Dus we zijn gelijkwaardig.’

Greet: ‘Bij Stellaluna wordt Gebarentaal gebruikt, iedereen begrijpt elkaar. De meeste begeleiders zijn doof of slechthorend. Gebarentaalvaardigheid is
hier heel belangrijk.’

Merel: ‘De bewoners kunnen alle communicatie in huis volgen. We vergeten dat we doof zijn. Iedereen is onderdeel van de groep. De behoefte is groot om informatie te krijgen, extra visueel uitgelegd. De begeleiders hebben een band met de bewoners en leven voor hoe de dingen aan te pakken in het dagelijkse leven. De bewoners worden op een passende manier uitgedaagd zich verder te ontwikkelen.’

Greet: ‘En ze worden niet betutteld. Ze worden juist gestimuleerd.’

Rol als dove opa en oma

Merel: ‘Het grappige is dat ook de nieuwere bewoners een band opbouwen met Paul en Greet. We komen geregeld op bezoek bij elkaar. Dus zij zijn een soort dove opa en oma.’

Greet: ‘We hadden pas een familiedag bij Stellaluna en dat was emotioneel. Je hebt er vroeger altijd gewerkt en nu heb je een andere rol.’

Paul: ‘Ze blijven toch min of meer onze kinderen. Mijn wens is dat Stellaluna zoveel mogelijk een thuis blijft. Niet een huis maar een thuis. Dat de bewoners echt het idee hebben: ik woon hier. Niet ‘ik logeer hier’. Dat ze echt voelen: mijn huis is hier. Wij hebben het idee dat zij echt gebaat zijn bij een huisrol. Dat is een manier van zorgen.’

Merel: ‘Mijn wens is dat Stellaluna een plek is voor jongeren en jongvolwassenen
waar zij hun kansen kunnen grijpen en zich geaccepteerd voelen. Een thuis met aandacht en ruimte voor humor en praatjes.’

Greet: ‘Dat kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige mensen en hun weg vinden.’

Tips voor ouders

Merel: ‘Het kan voor ouders een behoorlijke uitdaging zijn om je dove kind mee te nemen in de communicatie in een horende omgeving. En toch, het kan al vormend voor je kind zijn als je dat probeert. Te beginnen met door de ogen van je kind te kijken in wat hij of zij wel of niet waarneemt.

Greet: ‘Bijvoorbeeld als je met je kind bezig bent in de tuin, probeer echt betrokken te zijn in de activiteiten. Dan kan het kind meer groeien.’ Paul vult aan: ‘Vergeet ook broertjes en zusjes niet.’

Kasia Hadley

Meer weten over Stellaluna? Neem contact op met Merel van Zuilen:
merel@stellaluna.nl

Er zijn op dit moment één of twee plekken beschikbaar voor nieuwe bewoners.